INTERVIEW
HASAN GÖK OVER SPOKEN WORD EN DE HOKJESGEEST DIE VRIJDAGAVOND HEET
TEKST EN FOTO LIONEL GRAUWDE
Ik ben ongeveer vier jaar geleden uit huis gegaan. De behoefte aan meer zelfstandigheid begon toen op te spelen. Dit terwijl de loyaliteit naar mijn familie toe: dat groepsgevoel in mijn systeem verankerd zit.
Ik ben Turks, bij ons is samen zijn en collectiviteit heel belangrijk. Eenmaal uit huis ervoer ik vrijheid. Ik had de mogelijkheid om te gaan en staan waar ik wilde. Ik had de zelfstandigheid omarmt, maar had geen grip op de individualistische denkwijze. Later besefte ik: Wow. Ik ben nu wel echt alleen in het huis, zonder huisgenoot en dat voelt soms eenzaam. Ik begon naar mijn eigen gedachtes te luisteren. De geluiden van buitenaf blokkeerde ik, bewust. De sociale druk everywhere. Status quo om je in de menigte te begeven.
En toen begon je te schrijven.
In het stuk over eenzaamheid begin ik met de zin: Welkom vrijdagavond het meest eenzame moment van de week. Die zin is voor mij heel tekenend. Vrijdagavond wordt heel erg als een moment gezien van party, pull-up (aankomen rijden in een vette bak), beleef alles. Maar voor mij voelt dit niet altijd zo. Ik zit echt niet elke vijfde avond van de week alleen op de bank. Maar ik heb genoeg vrijdagavonden gehad waar dat gevoel van eenzaamheid mij besloop.
WELKOM VRIJDAGAVOND HET MEEST EENZAME MOMENT VAN DE WEEK
Ik heb die gedachte kunnen vangen. Ik heb het gevoel een plek kunnen geven. Ik weet dat het een construct is. Dat systeem en ook de kwetsbaarheid stip ik in mijn spoken word-set aan. Ik vind dat die openheid er juist moet zijn. Ik start mijn stuk met de zin: ‘Laat me je leegtes zien dan laat ik je de mijne zien’. Daarna vervolg ik met de zin: ‘De leegtes vormen samen ruimtes waar we gewoon kunnen zijn’.
Hoe reageert het publiek op jouw werk over eenzaamheid?
Mijn geschreven teksten over eenzaamheid heb ik nu een paar keer voorgedragen. Ik voel vanuit mijn onderbuik dat meer mensen zich met het thema kunnen identificeren. Ik hoop dat ik de erkenning van eenzaamheid bij de luisteraar teweeg kan brengen.
DE LEEGTES VORMEN SAMEN RUIMTES WAAR WE GEWOON KUNNEN ZIJN
Het hoeft ook niet meteen opgelost te worden. Als je er alleen al over praat denk ik dat je al heel veel druk op jezelf kan verminderen. Dus dat is gewoon wat ik hoop. Die sociale stress verminderen en ook accepteren dat dingen ook gewoon zijn wat ze zijn. Dat het een construct is. You’re made to think that way. De commerciële wereld heeft er alleen maar baat bij als je naar buiten gaat en dingen gaat kopen. Los van het sociale, wat gewoon menselijk is.
Je maakt meteen een bruggetje.
Dat is ook waarom ik de twee onderwerpen samendoe. En ik begin eigenlijk met het stuk over de kapitalistische wereld en hoe je, jezelf kunt verliezen. Ik ga terug naar de basis. Mijn jeugd. De eerste zin: ‘ Geboren in een huis zonder voortuin, met een gedeelde portiek met andere mensen zonder fortuin’.
Hasan Gök toonde zijn woordkunsten tijdens ‘A Spoken Word Afternoon’ (Vingerprint Festival). De dichter bracht eigen werk ten gehore met de thema’s eenzaamheid en kapitalisme.
Kan je het onderwerp kapitalisme verder toelichten?
Ik wilde dus schrijven over de kapitalistische wereld, omdat ik erachter ben gekomen hoeveel impact dat heeft op alles wat wij doen en beleven in het dagelijks leven. Het is de paraplu waar bijvoorbeeld systematisch racisme onder valt. Kapitalisme is het uitbuiten van mensen en het profiteren over de ruggen van mensen. En in Nederland genieten we van het leven, zoals het hier is, mede omdat er tijdens de slavernij ontzettend veel geld is verdiend. Ik wilde binnen de kaders van mijn eigen identiteit schrijven, omdat het kapitalisme zich ook in mijn huidige leven manifesteert. En daar komt, in mijn optiek, het idee dat je veel geld moet verdienen, vandaan. De notie dat je het extra goed doet als je zichtbaar dure kleding kan dragen, omdat het een symbool van status is.
Hoe past spoken word in dat plaatje?
Door open en bloot te vertellen wat we hebben meegemaakt, hoe we de politiek zien, systematisch racisme. En in mijn geval, kapitalisme, persoonlijke dingen zoals eenzaamheid the list goes on. Ik kan heel veel nadenken en nadenken, overthinking a lot. Schrijven werkt voor mij wel goed om dat obsessieve even los te laten. Het helpt om onzichtbare gedachtes op een tastbare en fysieke plek achter te laten.